Bezdech podczas snu oznacza zatrzymanie oddechu (przerwę w oddychaniu) na pewien czas, szacuje się, że może on trwać od 10 do nawet 25 sekund. Zjawisko nie jest przypadkowe i lekarze laryngolodzy często ostrzegają rodziców przed tego typu epizodami w okresie 10-16 tygodnia życia dziecka.
Typy bezdechu podczas snu u małych pacjentów
Bezdechy można u noworodków lub małych dzieci podzielić na trzy zasadnicze grupy:
- bezdechy obturacyjne – wynikające z niedrożności, nieprawidłowości lub dysfunkcji górnych dróg oddechowych. Bezdech obturacyjny jest też najczęściej diagnozowanym rodzajem bezdechu u noworodków;
- bezdech centralny – spowodowany uszkodzeniem lub nieprawidłowym działaniem ośrodka oddychania w mózgu. Ten rodzaj bezdechu trudno poddaje się leczeniu. Wymaga konsultacji pediatrycznych, często niezbędna jest wizyta u neurologa;
- bezdech mieszany – występowanie zarówno bezdechów obturacyjnych, jak i centralnych, związany zarówno z zaburzeniami ośrodka oddychania, jak i zmian obturacyjnych w obrębie górnych dróg oddechowych.
Przyczyny i częstotliwość występowania bezdechów u niemowląt
Większość bezdechów występujących u wcześniaków to bezdechy centralne związane z niedojrzałością ośrodka oddechowego. Towarzyszą im najczęściej zasinienie skóry i zwolnienie pracy serca.
Statystyki pokazują, że problem bezdechu jest dość powszechny wśród noworodków urodzonych przed czasem i im większa jest niedojrzałość dziecka, tym częstość występowania bezdechów rośnie, np. średnio 10-14% noworodków urodzonych między 32-33 tygodniem ciąży. Tylko 0,1% maluchów urodzonych w terminie zamanifestuje zaburzeniami oddychania podczas snu. Oznaczałoby to, że problem nie dotyczy tylko nieprawidłowości anatomicznych, ale również wpływów zewnętrznych w czasie życia płodowego. Zatem stan zdrowia matki w czasie ciąży może wpłynąć na to, czy dziecko po urodzeniu doświadczało będzie problemów oddechowych.
Dobrze prowadzona ciąża minimalizuje ryzyko wystąpienia bezdechu u dziecka
Przyszła matka, która pali papierosy, spożywa alkohol, odżywia się niedbale, czy bez konsultacji przyjmuje leki z grupy opioidowej, naraża swoje dziecko na wystąpienie u niego bezdechu. Dlatego dieta, odstawienie używek i dobre „natlenienie” matki sprawią, że dziecko urodzi się bez problemów oddechowych.
Jak wygląda bezdech u dziecka?
By zwizualizować istotę omawianego problemu, wyobraźmy sobie klatkę piersiową dziecka, która przez okres kilku lub kilkunastu sekund nie unosi się ani nie opada. W tym momencie zatrzymany jest oddech. Towarzyszy temu zwolniona praca serca, ogólny bezruch mięśniowy porównywany niekiedy do krótkotrwałego stanu hibernacji. Skutkiem tego jest desaturacja, czyli zmniejszenie utlenienia hemoglobiny.
Najniebezpieczniejsze, a jednocześnie najłatwiejsze do zaobserwowania, są bezdechy długotrwałe. W skrajnych przypadkach może:
- dojść do gwałtownego zasinienia,
- zmienić się barwy skóry (głównie głowy),
- pojawić się opuchlizna błon śluzowych,
- wystąpić sinica.
Takie stany mogą powodować realne zagrożenie życia i zdrowia niemowląt. Dlatego leczenie bezdechu powinno być przeprowadzane bezwzględnie – zaraz po jego rozpoznaniu.
Leczenie bezdechu u niemowląt – kuracja nie tylko farmakologiczna
W zależności od rodzaju bezdechu, jego nasilenia i objawów towarzyszących lekarze proponują różne formy leczenia. Jedną z podstawowych metod, najbardziej powszechnych i teoretycznie najbezpieczniejszych, jest dbanie o odpowiednią wentylację dróg oddechowych dziecka.
Kaniule donosowe dostarczają bezpośrednio do płuc tlen, który je rozpręża, zwiększając ich wyporność. Podobną metodę stosuje się w przypadku osób z urazami klatki piersiowej. Znaczenie przy leczeniu bezdechu u niemowląt mają także:
- odpowiednie ułożenie dziecka – jeśli nie został założony aparat, dziecko powinno jak najwięcej przebywać w pozycji zabezpieczającej szyję przed wygięciem;
- udrożnianie nosa – usuwanie wydzieliny z przewodów nosowych;
- zapewnienie odpowiedniej temperatury – u dzieci ze stwierdzonym bezdechem objawy nasilają się przy dużych różnicach temperatur. Nawet po leczeniu szpitalnym, już w domu, należy nieustannie zapewniać maluchowi jak najlepsze warunki termiczne oraz zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w pomieszczeniach, w których przebywa.
Dzięki tym prostym metodom możemy w znaczący sposób wpłynąć na poprawę kondycji górnych dróg oddechowych najmłodszych chorych. W konsekwencji spowoduje to zminimalizowanie ryzyka wystąpienia bezdechu. Dziecko powinno pozostawać pod stałą kontrolą laryngologa i kardiologa, pediatra natomiast będzie nadzorował wszelkie zmiany, przede wszystkim skórne, łączące się z bezdechami.
Laryngolog nie zastąpi rodzica
Osiągnięcia dzisiejszej medycyny w znacznym st opniu pomagają dzieciom z bezdechami. Nie odbywa się to jednak bez udziału rodziców – to oni kontrolują stan dziecka w czasie snu. Jeśli maluch chrapie, pojawiły się u niego zmiany skórne, zauważamy zasinienia, nie powinniśmy zwlekać z wizytą u specjalisty.
—————————————————————————————————————-
W kolejnym wpisie przeczytamy więcej o możliwościach leczenia bezdechów u dzieci i niemowląt.
MAR