Leczenie bezdechów i leczenia chrapania u dzieci okiem eksperta
Ze statystyk wynika, że u 10-12% dzieci rozpoznaje się nawykowe chrapanie, a zespół obturacyjnych bezdechów podczas snu (OSAS) diagnozuje się u 1-5% dzieci w różnych grupach wiekowych. Często problem ten dotyczy małych pacjentów między 3 a 6 rokiem życia. Zobaczmy, kiedy rozwijają się te schorzenia i jak w ramach medycyny snu pomagamy pacjentom pediatrycznym.
Bezdechy senne u dzieci: definicja
Bezdechem u dzieci określa się takie zdarzenie oddechowe, które powoduje obniżenie przepływu powietrza przez górny odcinek dróg oddechowych o co najmniej 90% i trwa przez dwa cykle oddechowe, ale nie musi prowadzić do przebudzenia ze snu. Najczęściej u dzieci rozpoznaje się spłycenia oddechowe, czyli obniżenie przepływu powietrza o minimum 90% z towarzyszącym temu obniżeniem utlenowania krwi tętniczej o minimum 3%.
Chrapanie i bezdechy u dzieci: na co zwracać uwagę
Chrapanie i bezdechy senne u dzieci rozpoznawane są na podstawie specyficznych symptomów towarzyszących, do których zaliczamy: nocne moczenie, nadpobudliwość, obniżenie koncentracji, przekładające się na szkolne niepowodzenia, wynikające z obniżenia zdolności poznawczych. Codzienna aktywność takich maluchów jest dla otoczenia niepokojąca: mają one problemy emocjonalne, bywają agresywne.
Warto też zwrócić uwagę na czynniki ryzyka:
- płeć męską,
- wiek powyżej 7 r.ż.,
- otyłość,
- astmę,
- rozpoznanie u członków rodziny zespołu snu z bezdechami.
U dzieci z zespołem bezdechów podczas snu może dojść do rozwoju takich chorób jak: przerost lewego przedsionka serca, nadciśnienie, podwyższone ciśnienie w krążeniu płucnym, insulinooporność.
Chrapanie i bezdech u dzieci a otyłość
Otyłość jest narastającym problemem wśród dzieci i młodzieży. Z amerykańskich badań wynika, że w porównaniu do lat 70. XX wieku odsetek otyłych dzieci wzrósł trzykrotnie. Obecnie u 1 na 5 dzieci w wieku od 6 do 18 lat rozpoznaje się otyłość. Jak wspomnieliśmy, jest ona jednym z czynników zwiększających ryzyko wystąpienia bezdechów u dzieci. Szacunkowo u 30% z nich rozpoznane będzie OSAS w postaci umiarkowanej lub ciężkiej. Szczególną grupą małych pacjentów z otyłością są ci obciążeni zespołem Downa – szacuje się, że 50% z nich ma nadmiar tkanki tłuszczowej.
U osób otyłych tkanka tłuszczowa powiększa masę języka, gromadzi się wokół gardła i migdałków gardłowych, a także w tkance podskórnej wokół szyi, co zwęża przestrzeń górnych dróg oddechowych. Konsekwencją tego są problemy z właściwym oddychaniem.
Anatomia i fizjologia chrapania oraz bezdechów dziecięcych
Podłożem bezdechów u dzieci są nieprawidłowości w oddychaniu. Zdrowy noworodek przez pierwsze trzy miesiące swojego życia oddycha wyłącznie przez nos, a język przybiera pozycję wysoką. Następnie u maluchów predysponowanych do wystąpienia chrapania i bezdechów sennych dochodzi do zmiany toru oddychania z nosowego na ustny. Nawykowe oddychanie przez usta prowadzi do obniżenia żuchwy, w wyniku czego podniebienie kształtuje się jako wysoko wysklepione, rozwija się mała szczęka, a żuchwa cofa się. W ten sposób powstaje charakterystyczny wyraz twarzy ze zwiększonym jej dolnym wymiarem, hipotonią ust i chrząstek nosa, cieniami pod oczami. Te warunki w obrębie twarzoczaszki sprawiają, że u dziecka może pojawić się chrapanie lub bezdechy w czasie fazy REM snu, kiedy następuje fizjologiczne obniżenie napięcia mięśni.
Postępowanie lecznicze w przypadku chrapania i bezdechów u dzieci
Zanim wdrożone zostanie leczenie, przeprowadza się diagnostykę opartą o badanie polisomnograficzne lub poligraficzne. Na podstawie jego wyników dobierana jest forma odpowiednia metoda leczenia:
- tonsillectomia i adenotomia (T&A) – zabieg usunięcia przerośniętych migdałków podniebiennych i migdałka gardłowego – najczęściej wykonywany zabieg u dzieci chrapiących i z OSAS,
- terapia PAP – z użyciem aparatu wspomagającego prawidłowe oddychanie podczas snu,
- terapia miofunkcjnlana – to rodzaj rehabilitacji, ukierunkowanej na unormowanie napięcia w obrębie ust, gardła i twarzy i odbywającej się w formie ćwiczeń logopedycznych.
Decyzja dotycząca leczenia zawsze podejmowana jest na podstawie wyników badań i konsultowana z rodzicami lub opiekunami małego pacjenta.
Leczenie bezdechów i chrapania u dzieci w Białymstoku
Obecnie w Białymstoku dostępne są nowoczesne metody diagnostyki oraz leczenia chrapania i bezdechów sennych u dzieci. W Centrum Medycznym MedSen w Białymstoku możemy przeprowadzić diagnostykę dzieci chrapiących i z zespołem obturacyjnych bezdechów podczas snu, zastosować odpowiednie leczenie i skutecznie poprawiać jakość życia maluchów z tym rozpoznaniem.